Bạn có biết, ẩm thực Việt Nam có đến 5 di sản văn hóa phi vật thể

Ẩm thực Việt Nam là kho báu của hương vị, cảm xúc và những câu chuyện văn hóa được truyền lại qua nhiều thế hệ. Mỗi món ăn không chỉ là thức quà của đời sống mà còn chứa đựng linh hồn và ký ức của cả một vùng đất.

Và thật đáng tự hào khi Việt Nam hiện có 5 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia trong lĩnh vực ẩm thực. Đó chính là: nghề làm nước mắm Nam Ô, nghề làm nước mắm Phú Quốc, phở Nam Định, phở Hà Nội và mì Quảng.

Các món ăn trên được vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia thuộc loại hình tri thức dân gian, đáp ứng đầy đủ các tiêu chí: Có tính đại diện, thể hiện bản sắc cộng đồng, địa phương; phản ánh sự đa dạng văn hóa và sự sáng tạo của con người, được kế tục qua nhiều thế hệ; có khả năng phục hồi và tồn tại lâu dài; được cộng đồng đồng thuận, tự nguyện đề cử và cam kết bảo vệ.

Cùng Acecook Việt Nam khám phá ngay nhé!

1. Mục lục

   • 1 Nước mắm Nam Ô – Giọt mặn của biển miền Trung
   • 2 Nước mắm Phú Quốc – Hương vị hơn 200 năm từ biển đảo
   • 3 Phở Nam Định – Tinh túy quê lúa, khởi nguồn món phở Việt
   • 4 Phở Hà Nội – Linh hồn ẩm thực đất kinh kỳ
   • 5 Mì Quảng – Tinh túy miền Trung trong tô mì vàng óng
   • 6 Gìn giữ hương vị Việt

   Nước mắm Nam Ô – Giọt mặn của biển miền Trung

Nằm bên bờ biển Đà Nẵng, làng Nam Ô từ lâu đã nổi danh với nghề làm nước mắm truyền thống. Người dân nơi đây ví giọt nước mắm như “giọt mồ hôi của biển” – kết tinh từ cá cơm than tươi rói và muối Sa Huỳnh.

làng Nam Ô từ lâu đã nổi danh với nghề làm nước mắm truyền thống

Theo kinh nghiệm dân gian, mỗi năm chỉ có hai mùa ủ mắm – tháng Ba và tháng Bảy âm lịch – khi cá cơm than nhiều và ngon nhất. Cá được trộn muối theo tỷ lệ 10 phần cá, 4 phần muối, rồi ủ trong những thùng gỗ lớn từ 12 đến 18 tháng. Khi mắm “chín”, giọt nước đầu tiên chảy ra gọi là “nước cốt nhĩ” – trong suốt, màu hổ phách, dậy hương biển và vị mặn dịu.

Ngày nay, làng nghề nước mắm Nam Ô có hơn 60 hộ sản xuất, trong đó nhiều cơ sở đã đăng ký thương hiệu riêng. Mỗi năm, làng cho ra khoảng 250.000 lít nước mắm – con số gấp 4 lần so với trước đây. Dẫu có hiện đại hóa, người dân vẫn giữ nguyên công thức xưa, coi đó là linh hồn của ẩm thực truyền thống Việt Nam.

2. Nước mắm Phú Quốc – Hương vị hơn 200 năm từ biển đảo

Từ đảo ngọc Kiên Giang, nước mắm Phú Quốc đã trở thành niềm tự hào không chỉ của người dân địa phương mà còn của cả Việt Nam. Với hơn 200 năm hình thành và phát triển, nghề làm nước mắm nơi đây được xem là biểu tượng của di sản văn hóa ẩm thực Việt Nam.

Nước mắm Phú Quốc đã trở thành niềm tự hào không chỉ của người dân địa phương mà còn của cả Việt Nam

Cá cơm than tươi được trộn muối theo tỷ lệ 3 cá – 1 muối, rồi ủ trong những thùng gỗ “bời lời” đặc trưng có miệng rộng hơn 3 mét, đai buộc bằng mây xanh chắc bền. Mỗi mẻ mắm cần ít nhất 10–15 tháng mới “ra giọt vàng” thơm nức.

Nước mắm Phú Quốc có màu nâu cánh gián, hương thơm nhẹ, vị mặn đầu lưỡi nhưng hậu ngọt tự nhiên. Chính sự cầu kỳ trong quy trình, cùng nguồn cá cơm dồi dào quanh đảo, đã làm nên loại nước mắm nức danh – được UNESCO ghi nhận chỉ dẫn địa lý và Bộ Văn hóa công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2021.

3. Phở Nam Định – Tinh túy quê lúa, khởi nguồn món phở Việt

Phở – món ăn được xem là “quốc hồn quốc túy” – có nguồn gốc từ vùng đất Nam Định. Người dân nơi đây tự hào gọi phở của mình là “phở gốc”, với nước dùng trong, thơm vị bò hầm và bánh phở mềm dẻo.

Nghề làm phở ở Nam Định còn là cả một kho tàng tri thức dân gian

Không chỉ là món ăn, nghề làm phở ở Nam Định còn là cả một kho tàng tri thức dân gian: cách chọn xương, ninh nước dùng, thái thịt, tráng bánh… tất cả đều được truyền miệng qua nhiều thế hệ. Những quán phở gia truyền nơi đây vẫn giữ lửa mỗi sáng, để hương phở bốc nghi ngút trong con hẻm nhỏ trở thành ký ức thân thương của bao người con xứ Bắc.

Sự công nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia với nghề làm phở Nam Định không chỉ ghi nhận kỹ năng của người dân, mà còn khẳng định vai trò của món phở trong đời sống tinh thần và văn hóa Việt.

4. Phở Hà Nội – Linh hồn ẩm thực đất kinh kỳ

Nếu phở Nam Định là gốc rễ, thì phở Hà Nội là tinh hoa của ẩm thực truyền thống Việt Nam. Mỗi bát phở ở Hà Nội là một bản hòa ca tinh tế: nước dùng trong, vị ngọt thanh của xương ống, hương gừng nướng thoang thoảng, bánh phở mỏng nhẹ và lát thịt bò hồng tươi.

Trải qua bao năm tháng, phở Hà Nội không chỉ là món ăn sáng quen thuộc mà còn trở thành biểu tượng văn hóa – một “đại sứ ẩm thực” được du khách quốc tế nhắc đến như dấu ấn đặc trưng của Việt Nam.

Phở Hà Nội được xem “đại sứ ẩm thực” được du khách quốc tế nhắc đến như dấu ấn đặc trưng của Việt Nam.

Ngày nay, hương vị phở truyền thống ấy vẫn được nhiều thương hiệu gìn giữ và tái hiện trong cuộc sống hiện đại. Trong đó, Phở Đệ Nhất của Acecook Việt Nam là một ví dụ tiêu biểu, khi khéo léo kết hợp tinh hoa phở Bắc cùng công nghệ chế biến tiên tiến, giúp người Việt có thể thưởng thức hương vị phở chuẩn Hà Nội dù ở bất kỳ đâu.

Chèn link sản phẩm Phở

5. Mì Quảng – Tinh túy miền Trung trong tô mì vàng óng

Nếu miền Bắc có phở, miền Nam có hủ tiếu, thì miền Trung có mì Quảng – món ăn dung dị mà đầy bản sắc. Mì Quảng được làm từ gạo xay nhuyễn, có nơi thêm nghệ để tạo màu vàng tươi rực rỡ. Nước dùng ít nhưng đậm đà, chan vừa đủ để sợi mì thấm vị.

Mì Quảng được làm từ gạo xay nhuyễn, có nơi thêm nghệ để tạo màu vàng tươi rực rỡ

Điều khiến mì Quảng trở thành di sản văn hóa ẩm thực Việt Nam chính là sự sáng tạo không giới hạn: mỗi nhà, mỗi vùng lại có một biến tấu riêng – có nơi thêm trứng cút, có nơi dùng cá lóc, tôm, gà, thịt heo, hoặc đậu phộng rang và rau sống thơm mát.

Một tô mì Quảng đúng điệu không chỉ khiến người ăn no bụng, mà còn gợi lên hình ảnh mảnh đất Quảng Nam kiên cường, chân chất – nơi con người gửi gắm tình yêu quê hương vào từng bữa ăn.

6. Gìn giữ hương vị Việt

Năm di sản văn hóa ẩm thực Việt Nam – năm câu chuyện của vùng đất, con người và nghề truyền thống – không chỉ thể hiện sự phong phú của ẩm thực nước ta mà còn là minh chứng cho tinh thần sáng tạo, khéo léo và tình yêu quê hương. Trong từng giọt nước mắm, từng sợi phở hay bát mì vàng óng, ta thấy được bàn tay cần mẫn, khối óc tinh tế và niềm tự hào của bao thế hệ người Việt.

Trong hơn ba thập kỷ đồng hành cùng người Việt, Acecook Việt Nam luôn trân trọng giá trị truyền thống, nỗ lực mang tinh thần “ẩm thực Việt” vào từng sản phẩm. Từ những bát mì thân quen đến những món ăn tiện lợi như bún, miến, phở, hủ tiếu… Acecook không chỉ mong muốn mang đến sự ngon miệng mà còn gửi gắm tinh thần gìn giữ, phát huy bản sắc ẩm thực dân tộc – để hương vị Việt luôn hiện diện trong cuộc sống hiện đại hôm nay.

Nguồn tham khảo: VietnamPlus Năm Di sản Văn hóa Phi Vật thể Quốc gia trong lĩnh vực ẩm thực | Vietnam+ (VietnamPlus)